跳到主要內容區塊 :::
:::
  •  515
  •  1
  • FB圖示
  • line圖示
TIME:

  • 字幕列表
  • ira ko sowal no codad no kaping
    對於有關 Orawraw no cepo'
  • 大港口事件 hananay
    可以聽到各種傳說
  • soʼelinay ko sowal no kimad no mita
    這是真實的事件不是傳說故事
  • o toʼas itiya ho cecay a 重點 haw
    我先講整個事件的重點
  • keton hanako konian tata:an ko lising no mita
    從這件案子來看很顯然祖靈
  • o Pangcah kowaneng nora Kaping kora
    一直護衛著我們邦查, 有一次頭目想要
  • tomok hanaay ci ira kolah han no mita
    阻止這些衝突自告奮勇去談和 結果
  • o Pangcah itiya ho cialofo tayni kora pikowang kora Kaping
    阿美族當時都會帶著情人袋 清兵朝著那開槍
  • itini ko ka kowangan hannanay niyam
    朝著他開槍
  • itini i cepoʼ no talataw
    就在出海口那
  • sasifoan no lokot a 無人島 hananay
    那個位置是一個無人島的中間
  • itini i ka A:mis ira kora
    在北邊一個推不倒的
  • 推不倒的一個 fakeloh
    推不倒的石頭
  • telisaan cingra kakimolmol hatini sa 很高差不多六米 ko takalaw kiya
    就放在那裡一圈一圈很高高度差不多六米
  • telisaan samaamaanen toʼas han no matoʼasay
    就放在那老人家怎麼推
  • caay ka tefek itiraʼay kora
    都沒有倒 就在那裡
  • itiraʼay kora pitala nora cawiʼ
    就在出海口等著
  • tora Kaping sakatolo nira tora pifolaw koranan
    這是清兵第三次向我們襲擊
  • hakowakowaneng nora Kaping nora Holam
    那清兵就瘋狂的開槍
  • coled saan i alofo nora tomok kora lacoʼ
    但所以的子彈都進了頭目的袋子裡
  • capakalowad to kaleteng sa
    重到都差點站不穩
  • o tapangan kora 重點
    這是很重要必須要講的
  • itiya ho soeling na tayni koya Holam tayni
    清兵來的時候
  • macakat itini Madawdaw hananay
    從台東縣成功鎮(三民部落)上岸
  • kasaniyaroʼ
    在那紮營
  • mafaforaw ko itiyaʼay caay pakafilo kiya
    他們要開發山區擴大漢族所佔據的地域
  • hanaw tayni san tini i Amis
    所以一直往北走
  • tangasa i tini i Cawiʼ
    從成功沿海到大港口
  • ira ko cicedi:ay niyam i Cawiʼ a kapah
    當時我們有一位很厲害的大港口勇士
  • ci Kafook hananay ora ci Kafook hananay
    這個青年叫Kafook
  • waay ko misafaay to nira a cediʼ
    沒有人勝過他的智慧與勇氣
  • mafanaʼay cingra cifalocoʼ misapirikecʼ
    他用智能讓部落同心協力
  • a to niyaroʼ a mapolong
    互助合作
  • mafanaʼ to saka itini i matoʼasay
    他懂得敬老尊賢所以深得長輩的信賴
  • mafanaʼ itini o polong no likec cinira
    他立下的部落規矩無人不遵守
  • tayni sato miforaw kora Holam
    當清兵入侵時
  • sakacecay nira haw tayni kora Holam
    清兵第一次來的時候
  • sapiforaw nora Pangcah nora Cawiʼ itiya ho
    當時就要攻打大港口
  • awa ko fafahi nora Horam kira haw
    這些清兵為自身生理需求任意侵害
  • emin han nira mihiya ko fafahiyan no kapah
    族人婦女甚至強行掠奪
  • matiya miafas
    搶奪
  • hanaw toliʼi to kora kapah no niyaroʼ
    族人的年經女孩被傷害被強暴被消失
  • mapolong to cangira haenhan ningra to Cawiʼ
    看著部落發生的事青年們聚集起來
  • o fafahiyan awa to ko karo fafahi ita
    部落青年眼看自己心愛的人遭到不幸
  • sa kora kapah no niyaroʼ
    非常憤怒與痛心
  • lingato cangra tolii tora Holam tors Kaping
    非常的痛恨這些清兵
  • namatiya seraeng ho kami tayni i kohkoh
    於是他們開始密謀
  • hanira kora kapah no niyaroʼ kira
    召集了部落的青年
  • saansa kora ci Kafook kako to cacay
    Kafook說 我一個人就好
  • hanira kora niyaro sakira haw soʼelin
    他跟部落的人說 他說到做到
  • tahira i (manhan to kora niyaroʼ kiya) fafaednirook haniyam
    當他們到了fafaednirook的部落
  • ira kora tonoʼ saka tayra i Kohkoh
    在要往瑞穗的一個斷崖邊
  • ora lalan tora haw tonoʼ saan tayni i
    那路非常的狹窄就在斷崖上一直延伸
  • nanom tahira i saseraan no taladaw
    到水邊將清兵一個個打死
  • dakec dakecay han nira fahekol han ni Kafook kora Kaping kora Holam
    Kafook在將清兵棄屍
  • sakatosa sato mahaen ito
    第二次的反擊也是這樣
  • tamolongen nangra kora Holam kira
    他們抬著清兵
  • tayni i Kohkoh i瑞穗
    來到瑞穗
  • hanaw sakatolo sato nira haw mahaen to
    第三次也是一樣
  • fahkolen nira mifahkol tayra itira hiya mafanaʼ to itiniʼay i Kohkoh
    丟在一樣的地方就被在瑞穗的
  • tapang nora Holam
    清兵領袖發現
  • ta lingato to mifolaw kora Holam Holam
    開始策畫要肅清部落的叛亂分子
  • macakat cangra itini i Madawdaway a niyaroʼ
    朝廷派駐更多的清兵從成功部落上岸
  • ta tay:ni sato i Amis cangro
    清兵沿著東海岸向北移動
  • naitiya i mafahekol toni Kafook kora Holam
    一路上聽到 Kafook 的惡劣行跡
  • tolii to kora Holam kira
    氣得想將他碎屍萬段
  • itiya sato soʼelinay to ko pifolaw nangra saan
    百姓驚恐的議論紛紛
  • sa itiya sato haw soelin to mifolaw kora Holam kira haw tora Cawiʼ
    清兵領袖發現
  • tora大港口 hananay a tora niyaroʼ
    開始針對大港口部落
  • matiraay ko lingato a mifolaw
    清兵接到命令開始整肅
  • tolii to cangra a miflaw haw 來了七百個人itiya
    朝廷支援了 700人士兵
  • o kapah no niyaroʼ 幾十個而己
    部落青年能作戰的只有幾十個
  • hanaw sakacecay nora Holam
    清兵第一次擊殺Cawi' 青年
  • mifolaw tora Cawiʼ pacoli:ay tora Holam toliiʼay kira haw
    因為人數眾多而自信滿滿, 沒有想到
  • mae:min mapidah ni Kafook
    卻落荒而逃,
  • tangsa i Koladot ko pitoor nira tora Holam saan
    被Kafook追殺到彰原村一個也不剩
  • maemin mapatay
    全殺光了 !
  • ta o maan cakafilo kora Pangcah saan
    清兵想不透為什麼打不贏這個阿美族
  • sakatosa matiya to
    清兵的第二次剿蕃行動...同樣的
  • ci kowang kora Holam o fonos cecay ko mita
    他們用的是槍砲彈我們的是番刀
  • san itiya ho kala ira to patireng
    這種不對等的戰爭
  • ko kapah no niyaroʼ to sapisangaʼ tora cawiʼ hananay
    絕對不能正面應戰 Kafook 又策畫應對的方法
  • cawiʼ 就是要接近的路(捷徑)
    Cawi' 是捷徑的 意思
  • hanaw itira ko kapah no niyaro mahacera
    所以他將部落青年兵分兩路
  • itira i ti:raw tayni maemin to micomod
    從遠處到部落路口
  • tayra to i niyaroʼ kora Holam
    清兵來到了部落
  • makayra to kalikor to kora kapah kira
    青年們從後面包圍來個"請君入甕"
  • tenaʼen to ningra i aʼayaw caay to pakalaliw
    他們就擋在前面不讓他們離開
  • sakatosa ʼemi han ni Kafook kira mipatay
    徹底殲滅他們 !
  • taya sakatolo sato kirahaw hai sakatolo sato tayni sato mifolaw
    第三次清兵的挑戰
  • hai itiya to masadak ko Tomok
    這時Mayaw e'ping 頭目出面了
  • maan caay kapidah caay kapitolas kora Holam mifolaw san masadak to kora Tomok
    為什麼清兵就是不願意停止侵略
  • hai itira tora ci fikelohay ti:raw kiya Lokot
    他涇自跑到叫 lokot 的無人島
  • teloc nora Lokot tora kasadakan no nanom
    一直延伸到出海口
  • tara riyar a cepoʼ matiya kala
    大港口叫 Cepo' 海口 的意思
  • mifolaw haca mafanaʼ to kora Pangcah kira caay to pitena
    清兵又來侵略阿美族也變聰明了
  • itira i sacomod no niyaroʼ patayraʼen to ningra iti:ni i ciʼiw
    不在擋在部落門口而是移到支線
  • ora kapah ita ya Tomak to ko miʼononay
    部落青年早已埋伏由頭目負責引誘
  • katayni kaytayni han nira kora Holam kirahaw
    (有六尺高石頭處) 頭目在入口處
  • kowangen nira mihiya paʼaraw han nira tora Tomok itira saan
    頭目就在那當誘餌當槍靶
  • papikowang kora Holam
    就讓清兵射擊
  • caay kapatay kora Tomok saan
    神奇的是頭目沒有死
  • ya kowang no lacoʼ teli: sato itini i alofo
    沒有死 事後竟發現他的背心口袋
  • caay kacicih koya kolah hananay saan
    背心完全沒有破
  • naitiya kala
    那時
  • palafo
    Kafook違反了禁忌
  • ya dadaya mifolaw saan
    聽說晚上要打戰了
  • maacang mipalafo ci Kafook micomod tayra i ngoha nira mikilom
    作戰的前一晚 Kafook 跑去約會
  • hanaw第三次 nora niyaroʼ mapidah
    所以第三次部落戰敗了
  • naitiya kala mapida kora Cawiʼ o ya kapah kirahaw
    阿美族的一代英雄 Kafook 在這場戰役
  • mafana to kora Holam awaay to koya kakeri:dan nangra
    清兵得知了這個消息只到他們沒有人能依靠了
  • anini mifolow madeng to kita
    現在我們可以侵略的
  • misamangah tora Pangcah sa
    他們就改變了"剿番" 策畫
  • hanaw sangaʼen ningra kora kokeng
    清兵在納納社西邊興建 "天井式茅草
  • hananay ya hiya 差不多tataʼang
    竹牆營房" 深度約8尺長寬約20公尺
  • 差不多20公尺ko kakahad nora tepong kiya caayay paka15左右ko公尺 kora pikarkar hanaw
    他們挖的那個洞差不多20公尺很寬差不多15公尺
  • emin han itira kora Pangcah naitira ko sowal nira
    阿美族全部安置在這 據說
  • tora Holam katayra kamo itini i Kadawdawan
    補給, 另方面不定期地給予勞工納糧
  • a niyaroʼ piala to felac
    機會, 漸漸的族人放下心防不疑有詐
  • adihay ko felac itira o ayawan
    勤奮的青年人越來越多人跟隨
  • a inorong namoayononiyamay
    當時的最後一次任務是赴成功港口
  • o aikoray o no niyamay san nira misamangah tora Pangcah sakira
    搬運米糧走回cepo' 清兵交代前面的擔
  • kami o niyaroʼ naitiya paratal sa paitemek
    子是任務, 後面的擔子是工價, 這些可愛
  • kora kapah miala tora patayra i
    山地青年為了要賺到更多的米糧
  • Madawdaway a niyaroʼ hanay ita
    在擔子裡裝入更多
  • patatikol saan a ira ko pakaolah niyam kamonan i
    很弔詭的是這次的任務完成之後
  • pakociso kamonan han ningra
    清兵要大擺宴席舉行慶功宴
  • kapicomod tayra kora kakeng hananay
    地點在他們自己挖的天井營房
  • alacomocomod kora kapah sakira
    青年陸續的進入
  • maʼemin to micomod kora Pangcah
    全部的阿美族青年都來了
  • ya kapah ta edef han to ira kay fawahan
    有人關上了門
  • itiya to cangra mikowang mipatay
    就在這個時候開始槍殺
  • micoccok saan kora mʼaemin to mapatay
    剌殺全部都殺死
  • kora kapah naitiya kala awa to ko caciyaciyaw
    肅殺之後一片寂靜
  • saan koya cecay a fadoc
    這是倖存者所描訴的經歷
  • hanaw hiya sato macaka
    他是從完全無聲的黑夜中
  • miwahwah sakacakat nira tayni
    他努力的推開
  • kiya mapatayay nano sakatatolo cira sakasepat cira
    一具具的屍體
  • kasa talingtaling no tileng no mapatayay
    他只能從推疊的屍體中
  • hanaw lowad sa cingra ya lafii saan
    努力的爬出來
  • o maʼolipay ho cecay hai maʼolipay cecay to
    只有一個人活嗎 是的只有一個人
  • taya saci maʼoripay sa kira haw yo caka inaneng a kapah
    而這個活下來的青年是個膽小懦弱的人
  • caay kana tanestesay kiya naitiya
    不是個優秀的人
  • minokay sato tayni i niyaroʼ sa nira yo tahira sato
    他好不容易回到了部落
  • ira sa itiya ya fafa:hi ya idang na kapah
    部落裡只剩下老弱婦儒
  • maketer tora maʼoripay saan no kiso kiso nosa
    所有的人全部落罵他怎麼會是你活著
  • naw o kiso kiso ko maʼoripay awa ko epocepoc kisonan
    為什麼是你活著你又沒有用
  • o niyamay faʼinay inanengay caay ta ka pinokay
    我們的先生那麼的好那麼的優秀卻回不來你回來有什麼用
  • caay to kaʼorip han ningra hahelek marokes na ningra kora kapah saan
    你活著做什麼 所有的人都對著青年罵
  • malokes nira hai samatiraʼay ko sakapelpel nora
    他被罵的一文不值
  • misacahoyay tora 大港口事件hananay
    這就是大港口事件
  • saan ko sowal no kimad
    這是我從部落耆老聽到的
  • o niyaroʼ ako itin i Cawiʼ 大港口
    我的部落就是Cawi' 大港口
  • ira kora 秀姑巒溪 hananay
    那裏有美麗的秀姑巒溪
  • a fangcalay pinenean
    現在已經成為旅遊景點
  • nano ʼemang ako malingaday to fonong
    從小我們是靠山靠海的農家
  • kala kapahan to to mamang
    我的少年時期
  • ira kopi hicay itiya ho midangoyay
    都在河裏海裡翻滾
  • ko sapisafang miala to hicay
    也會下網抓魚潛水找魚貨
  • matiraʼay ko ʼorip no mako itiya ho
    我的部落生活是這麼有趣
  • kalakapahan sato misemot to sera hananay
    部落的年齡階層是我成長過程的經歷
  • iraʼay ko rikec no niyam o Cawiʼ hananay
    在這裡學習許多做人做事的道理
  • o selal o selal niyam irʼaay ko pito ko
    Cawi' 的年齡階層一共有七層
  • kasapotaypotay o sasafaʼay a selal no niyam o miafatay hananay
    最幼小的叫 Miafatay 米阿發帶
  • sakatosa midatonay sakatolo palalangay
    第二層 米拉動愛 第三層 巴拉拉ng愛
  • sakasepat malakacaway
    第四層 嘛啦嘎照愛
  • sakalima mifelatay sakaenem
    第五層 米分拉帶 第六層
  • O mama no kapah sakapitoay o teloc no toas
    青年的爸爸 第七層 耆老(智囊團)
  • sakafalo po:long o matoʼasay
    最後的是所有的老人家(無任務)
  • o nian sakacecay hananay a likec niyam a selal
    任務的分配與責任
  • o firacay hananay ano miilising kita oyanan a
    Miafatay 在豐年祭時負責去山上採
  • mialaay to ʼaol sapilikat to dadaya a misataengad
    乾的竹子 用來
  • tayni i lotok miala to ʼaol to maicangay
    使部落晚上能光亮通透,使祭典順利進行
  • oni sakatosa i midatongay hananay
    第二層 米拉動愛
  • mialaay tokilang to tatotongeng
    負責去拿乾的木材做柴火
  • tangasa itini i dafak ko likat no ilisin
    在祭典的晚上可以燒炭火到天亮
  • hananay no niyam o sakatolo o palalanay hananay
    第三層 巴拉拉ng愛
  • o niyaroʼ niyam ano i lotok kora omah nora kasaloma
    有的族人的住所在偏遠危險山區
  • o mipalalanay ko misapalalanay a selal
    這些孩子可以護送他們回家
  • sakasepat malakacaway hananay
    第四層 嘛啦嘎照愛
  • mironoay mialaay to 食物
    這些孩子負責採集食材(山上或海裏)
  • sapikakaenen no finawlan tora pilisinan a romiʼad
    在祭典的時候供應族人食用
  • niya piilisinan haw lima ko romiʼad ko piilisin
    豐年祭有五天食材要足夠
  • a sakapito sakaenem i Mifelacay hananay niyam
    第五層 米分拉栽
  • o misakilacay tomi ronoan no safa
    這一層是專門訓練青少年
  • no palalanay no malakacaway hanay
    白天陪他們出山入水,
  • kora ifelacay mipacokay to fafoy
    晚上陪他們在聚會所睡覺
  • maherek mipacok
    之後他們也負責殺豬
  • pakaenay to polong no finaolan
    烹煮給所有人吃
  • kora Mifalacay hananay no niyam
    這個就是部落裡 最英勇的青年
  • sakaenem o mama no kapah
    第六層 年輕人的爸爸
  • mamili: kec to kapah no niyaro
    使部落的青年人團結合作
  • mamipakilac to tatayalen canira to nira a tidong
    並且策畫任務的分配
  • sakapito sato o teloc no toʼas
    第七層 耆老(智蘘團)
  • o mamidipot cangra to polong no
    他們是護衛整個部落
  • matoʼasay no niyaroʼ
    為部落帶來智慧與祝福
  • kora teloc no katoʼas hananay
    最後是所有的老人家
  • polong no matoʼasay to polong awaay to ko katayal
    他們是需要照顧的老人
  • ta:la sanay to to kaeng no mitayalan
    過去他們所付出的辛勞
  • no Mifelacay hananay
    現在由孩子們回報他們了
  • hatini ko niyam misa Cawiʼay to selal to sapilikec to finawlan
    這是我們 Cawi' 的年齡階層