跳到主要內容區塊 :::
:::
  •  200
  •  0
  • FB圖示
  • line圖示
1.早期泰雅族人的生活,在鄭成功還未到時,荷蘭人就已經在台南了,鄭成功來的時期剛好甲午年時代,泰雅族人也已在山上居住生活了。 2.日本人來管理泰雅族之前,生活都是一個家族聚在一起的,連打獵、耕種都在一起,從日本人的管理之下,就把部落聚集居住在一起囉! 3.泰雅文化-紋面,隨著時間過去,在管理之下就阻止泰雅族人紋面。
TIME:

  • 字幕列表
  • taring cu kmayan yaw na cyami Tayal.
    我要開始說我們泰雅的故事
  • cyami alang Mʼlaʼala
    我們M'la'ala部落 就是現在的武塔部落
  • kahun nku aring lela se no zitay(日).
    從以前的時代
  • Teseku naring mwah miyuk alang Taywan hey.
    鄭成功剛開始來進入台灣這裡
  • ini wah kno ku Teseko no szitay ga rima mwah maki Taynan ku 荷蘭 no cyoli ma.
    鄭成功的時代還沒來時 荷蘭的人就先已經在台南了
  • mwah Taywan ku Tenseko ga tʼran ci nku se no zitay.甲午年(清朝時代)
    鄭成功來台灣時 剛剛好是甲午年時代
  • mwah Taywan Tenseko ga cyami Tayal ga rima nya maki rgyax kwara la.
    鄭成功來台灣時 我們全部的泰雅族已經先在山上了
  • cyami Buta son na alang heya ga mkahun myan nku byanux ku
    Taycyu.
  • mwah miray hnyasun SincikuToyeng、Byoricu、Sinciku Toyeng.
    彎過來經過新竹、桃園、苗栗
  • ru mwah myan miray mwah maki nku byanux ku Giran no byanux hey.
    我們彎過來就在宜蘭平原這裡
  • maki byanux ku Giran ga kya obeh hay nihyaku sen(日) cyami Giran no cyami Buta Son no buraku(日).
    在宜蘭平原大概有200年 我們武塔部落
  • kwara kno ku Ryoheng ru Hakaparis san na no Pyahaw、Nango
    全部的金岳和哈卡巴力斯(武塔) 碧候 南澳
  • mgluw rgyax ru mwah maki nku knkyan na lela.Pyahaw、 Kinngyan、Ryoheng ga.
    跟著山來到以前所生活居住的 碧候 金洋 金岳
  • cyami Buta Son no buraku ga mkahun Taycyu ru miray hminas Byoricu ru Sinciku、Toyeng.
    我們武塔部落 從台中彎過來經過苗栗和新竹 桃園
  • miray mwah beh bita nku byanux ku Giran hey.
    彎過來到宜蘭平原這裡
  • ini kbsya lga mwah kno ku Nipun la.
    過沒多久了日本來了
  • nanu Nipun ku mwah mlahan cyami Taywan no kwara cyoli ga.
    所以由日本來管理我們台灣泰雅族的人
  • rima myan mosa nku maki alang Buta Son rgyax.
    我們已經在以前的舊武塔部落
  • nanu Nipun heya ga gozyu nen(日)langan kno ku Taywan cyami Tayal uy.
    所以日本他們有50年也管理台灣泰雅族
  • maki myan rgyax ga ini wah Nipun ga rima mosa myan maki nku nkyan myan maki lela Buta Son no buraku.
    我們在山上時 日本人還沒來 我們就先住在以前生活的舊武塔部落
  • llahuy haca heya ga saʼing llyung mkahun kya.
    叢山它那裏是有2個流域從那裏的
  • utux ga 南溪 hey utux ga 北溪.
    一個是南溪(武塔)這裡 一個是北溪(碧候)
  • pu'ing ga mkahun nku Buta Son no alang kno ku pu'ing 'sya hey水泉源頭是從武塔部落這裡
  • nanu ana myan maki nku mwah maki rgyax Buta Son buraku(日) ga.
    所以不論我們在山上的舊武塔部落
  • nanu mgluw llyung ku cyami Buta Son ru matu myan Nango Cbalan Nango no byanux hey.
    所以我們武塔部落是隨著流域 我們都在南澳 宜蘭平原這裡
  • Buta Son buraku heya ga mwah maki nku knkyan myan lela Buta Son no buraku no toki ga ini mwah Nipun na ga.
    武塔部落是在以前舊部落的地方生活 那時日本還沒來
  • inu ku nku ngasal mayah si pgluw mgluw kwara kyoray.
    家和旱地在哪裡 所有的親戚就會一同跟隨在那裏
  • kyoray to ana 舅舅 mgluw kwara ru hmkani utux ku myasa rgyax ru no maki maki kya.
    親戚不論是舅舅的都會在一起和找一個很好的山上就會住在那裏
  • utux utux ngasal ga kyoray kwara.
    在那裏的每一個家庭全部都是親戚
  • yaba yaya laʼiy ru 舅舅 kyoray na 舅舅.
    爸爸媽媽孩子及舅舅的一家人
  • mgluw utux maki utux rgyax ru maki kya ku ngasal na uy.
    一同跟著在一個山上及家也會在那裏
  • lalu ga Nipun ini wah no toki no cyami Buta Son heya ga.
    所以日本那時還沒來 我們武塔部落的呢
  • inu ku mayah ga inu ku ngasal pgluw maki.
    哪裡是旱地(土地)那裏就是家 都是會跟著在一起
  • no aring mwah kno ku Nipun lga.Nipun heya ga psoʼnun nya maki utux ku uraw kwara ku nku Buta Son no burako la.
    自從日本來了 日本他們把武塔部落都聚在一個地方了
  • ini wah Nipun ga nanu maki inu ku ngasal ga yunan ga kura kya kwara kno ku uyunan nya.
    日本還沒有來時 那麼家裡在哪裡 獵場也都往那裏
  • kwara kno ku yunan uy ga mkayan nanak uy kwara kno ku bkis ga.
    全部的獵場呢 由全部年長者自己在討論
  • inu ku yunan ta ga ini ta usa mkura yunan cyoli ma.
    我們的獵場在那裏 我們就不往別人的獵場去了
  • yunan heya ga yaca ka halan nya tmʼoya halan nya mluyak.
    獵場那個是要去耕種及要去打獵的
  • thiya ku nku yunan ga mgluw mgluw mosa tmʼoya kya kwara ku nku utux gluw.
    遠的獵場是所有的一個親戚 大家在那裏一起去耕種的
  • yaba no kyoray no yaba no sswe. hey ga mgluw utux rgyax.
    爸爸的親戚 爸爸的兄弟姊妹 這是一個親戚是在一樣的山上
  • maki nku alang kyu Buta no nku knyanux myan ga Tayal no nku knyanux ga smlyat ru mnayan.
    在武塔部落我們泰雅的生存生活是砍草和墾地
  • no si pgluw kwara ku kyoray ga.
    所有的親戚都是在一起的
  • kyoray nisan(日) no mayah sakini halan nya mnayan ha.
    親戚哥哥的旱地先要去整理墾地
  • masu lga.sswe no nku mayah sina glgiy nku musa msʼun nayan.
    整理好了 就換弟弟的旱地就共同一起去墾地
  • masu nayan lga no utux nanak ngasal lga.
    整理完了 另外自己家了呢
  • naha nanak yani srhyu ku pnangan ru tekun utux ryax lga tmubux la.lmyun ru trakis ru bilung.
    他們自己就整理及背 到了一個日子就撒種了 有小米(lmyun trakis 、bilung)
  • bilung heya ga kblyan na rhakay kaca heya bilung ga.
    bilung是拿來製麻糬 那是用bilung做的
  • spayat kno ku yani tbugan na.
    有四種(小米)可撒種
  • tmubux ga masu mnayan kya obeh hay ni gacu(日) ata lga halan na tmubux la.
    撒種是要在那裏整理墾地 快要到2月了呢 就要去撒種了
  • tekun nku nana gacu(日) atari lga.suʼun na kmloh la.knloh nanu ku niʼun ga bleʼun na ci bmgay.
    到7月份了 就用好收成了 所收成的食物會好好地曬
  • bleʼun na ci mogiy pgyan na wagi ga.
    很好地曬 讓太陽曬乾
  • mkiya ku nku pnkya lga sʼoto na kho
    所曬的已乾了 就一起放進倉庫
  • kho heya ga pyangun na mutu kya kwara nku knahong nniʼun ga.
    倉庫它是把所有的食物都放在一起的
  • ru leʼun nya ci kble ku nku kho ga ana olit ga ini usa miyuk uy.
    會把倉庫製作的很好 連老鼠就不會進去
  • klhon na ga ruma ga piyux knhon na ga ana utux kawas ku yaca niʼun na.
    採收時有的會有很多的收成 不論在一年的時間都吃那個(吃不完)
  • maki rgyax ku cyami Buta Son burako heya ga ana ini pgluw ga.
    在山上的我們武塔部落 就算沒有一起
  • kyan ku utux ku ryax ga mʼoto mwah mʼoto nku utux yani byanux hay ngasal ga.
    在有一天的日子會來一起聚集 聚集在好像一個比較平坦(寬)家
  • mwah mkayan utux ryax.utux ryax hayi ga yunan heya ga leʼun na ci cmka.
    來討論一天的時間 把獵場好好地分一分
  • yaca ku yunan ga yaca ku yunan nya.kwara thiya nku rgyax ga psoʼnun na mosa mluyak.
    分好的那個獵場 就是他的獵場 所有在遠的山上裡是要一起去打獵的
  • sotomo(日) halan na tmoya ga. mosa tmoya rgyax ga wanux ga.
    那時要去放陷阱 去山上放陷阱是要獵水鹿
  • wanux ku yaca ku triʼun na wanux hey ga tyaba he nya ga.
    要獵那個水鹿 水鹿的身體是大的
  • ana knwan ga llingay mayah ga yaca ku tyaʼan na biyak nhyun biyak nhyun ga maki rgyax biyak nhyun.
    不論何時在周邊的旱地都有陷阱 山豬都在山上裡
  • maki rgyax biyak nhyun mwah rmuhuw na tuʼi yani ngahi.yaca ka tiʼan nya.
    在山上的山豬會來挖翻所種的地瓜 就是在那裏翻土
  • kyan utux ryax ga masu ci knloh lga mʼoto kwara kna ku utux buraku.
    有一日都已完成收成了 一個部落就會聚集在一起
  • anotoki ga kble uwaw kno ku yaya ga.
    那時候媽媽已製作的小米酒
  • rasun na no ku utux han mʼoto kya ru no ble ci yani mtyugi kya ku kwara buraku nya kwara cyoli.
    就會帶去聚集的地方 所有部落的人在在哪裡慶興地跳舞
  • cyami Tayal no tyugi ga wah....wah...wah ...tyugi na ga wah....ma kaca.
    我們泰雅族的跳舞會發出 哇哇哇聲 跳舞會哇哇是這個樣子
  • balay mskotun mskotun mʼes ci mskotun mtyugi kwara.
    甚至跳起來了 大家都很開心地跳起舞來
  • yaca kno ku masu knloh na ato la.si ta san ma yani pʼasun ta kwe yaba kamisama ma.
    那是全部收成完的時候 就像是我們說的讚美天上的 神(為之高興而舉行的歌舞慶祝)
  • utux ryax ga myasa ci kwara ku knuhiy.
    所種植的都非常地好
  • ana ngahi ana trakis bilung、llmyu kwara ga myasa ci ku knloh na piyux ci ku knloh na.
    不論是地瓜小米(trakis 、bilung、llmyun)所有的都有非常好非常多的豐收
  • nanu mʼoto utux ryax ga yani sesan nanak ku yaba kamisama ma.ma kaca ku syukan nya cyami Buta son na buraku.
    所以我們聚集的一天就像在感謝天上的 神 這就是我們武塔部落所分享的節慶
  • Nango go na Tayan nku yani ma kaca mʼoto ga mtna kwara.ini pgluw ryax.
    南澳鄉的泰雅族就是這樣聚集都是一樣的 但聚集的時間會不同的
  • kisa ga yani Buta son ga mwah mʼoto Buta son kwara ku lpyung.Ryoheng、Kinngyan、pyahaw ga.
    如果今天是武塔部落 所有的朋友就會去武塔部落聚集 有金岳、金洋、碧候
  • ana toki ga Kinus maki hogan hay la.
    那時候博愛(現屬金洋村博愛路) 在底下一點了
  • no ma kaca nku Tayal.mʼes ci piyux ci knahon nya ga.
    泰雅族就是很高興有非常多的東西(收成的食物)
  • aring mwah Nipun lga.
    從日本來的開始了
  • lela ga tmapas rʼyas knku ana kneril ana mlikuy ga.
    以前不論是女生男生臉上都會紋面
  • neril ga iya kinga mosa magan likuy.no mayeni tpasan na kwara ku nku rʼyas ga.
    女生是快要嫁人 全部臉就要紋面了(上額與臉頰)
  • ana likuy uy ga tmapas cikah uy.
    連男生的也會紋面一些(上額與下額)
  • ini pasiy ku roku rʼyas ga ini usa magan likuy ku kneril.
    如果沒有紋面也不會去嫁男生及娶女生
  • ma kaca ku nku knyanux na mtna kwara ku Tayal ga.
    這就是泰雅族一樣的生活
  • cyami nku Buta son ga lela maki Buta son buraku no knyanux ga maha kaca.
    我們武塔部落以前在舊部落的生活是這個樣子的
  • mwah Nipun ga naring ga ini htuy ma ini htuy ku Nipun.
    日本剛開始來的時候不會阻止
  • ini kusa ma iyat tpasiy kno ku rʼyas mamu.
    不會說你們的臉不要紋面
  • gozyu nenkan(日) maki chey Nipun sno ato lga hmtuy la.iyat tpasiy nku laʼiy mamu kneril lma.
    日本在這裡50年了就會阻止 就說你們女兒的臉不要再紋面了
  • naring kya ku cyami Tayal ana micu ga. nanak bkis ga texan kyan nku tpasan na rʼyas.
    我們泰雅族從那時開始一直到現在 只有老人家看的到臉上有紋面
  • nku krakis ga ini hay tegiy ga.hay ga Nipun mwah mtuy ma iyat tpasiy rʼyas mamu la.beta micyu ga.
    年輕小姐不會看到 這是日本來阻止說臉上不要再紋面了 所以一直到現在
  • baʼun nyu ta snhe yaba lga.
    我們現在有信仰信基督了
  • ana ku syukan ta lela ga nya ta ini glgiy kya uy la.
    但是我們以前的分享 我們也已經沒有再隨從了
  • knyanux ta micu ga yani maki byanux ku knyanux micu uy.
    我們現在也生活住在平地
  • ini kryani lela kno ku utux ryax ga ma ta nanu ma yanux ini tʼna uy la.
    不會跟以前 我們一天的生活是怎麼樣的生存 現在不一樣了
  • micu lga kwara kno ku niʼun lga nya ta bisun pila kwara.
    現在所有吃的都要用錢買的
  • bwax ga mosa ta baʼiy nku Minse(日).han ta tahapuy.
    米要到商店裡去買 我們要拿去煮
  • kwara ku rami ngahi ga ngiyat kmuhiy ga kyan ku rami.knuhiy ta nanak ru niʼun ta.
    所有的菜、地瓜是要認真地去種才有菜 我們自己所種的所吃的
  • ini ta baʼiy nku Minse.nya ma kaca nku knyanux na micu ita Buta son uy.
    沒有在商店買 現在我們武塔部落的生活也是這樣
  • no iriy beta caku nku knayan mu la.
    我所說的就到這裡結束了
  • lalu mu Tayal ga Yawiy Hayung.waya cu msotaw minkoku nizyu yiyci nen(日) zyu yiyci gacyu no zyu nana nici(日).
    我的泰雅名字叫Yawiy Hayung我出生在民國21年11月17日