1.Ta sakalahuk haw iniyan hantuay u muwa, u sinavel nu matuasay i matiya henay u mitiniay u muwa hananay i sakace, anu caledes tuay isaw ku sakacean haw lemangaw tu kina muwa,anu sienaw mausuy yu lemangaw,sikace tu cira a tahkal tangasa sa ciyunikace ku nu maku a muwa yu,awaay tu ku nu tau ira: hen ku muwa aku 因為 mahaen tu cira maikes tu i
mahetik ku varu kiyami, vuvurten aku iri lemangaw tu ku hiya ku varu nira manay tangasa sa zyunikace
mamaanay ku namu a muwa ira tu satu ku tau takuwan就是 mahaen haw, hatiraen tu melawi saw tahkal ku heci u ira vurak rurak sa caay haw mahaen u ra..ra uraan kiya lemangaway sivarumahaen ku varu nina muwa haw ra mahaen ma ra masaw ku heci ,u
(sapaluma kuni) hay, haen han lemangaw tu haen han aca anini, anu malicang kuniyan,valahen aku a lemangaw kira mahetik tu ku mahiniyay..ra,iniyan u ... u heci nira ku niyan u varu ra, u sapaluma(maikesay tu haw? ina) hay kuni u tayu haw vataan (pina a vulad miala tu vataan) zyuicikace sivaru ku vataan haw
zyuicikace sivaru kiay zyunikaca icikace a miala tu heci
u niyan han tu i u papak ( u maan kuni ina) u hiya nu tamurak u teluc papak han nu Pangcah, papak han nu Pangcah ku matiniyay, makamelaw tu tiya tamurak ,(hay) maherek tu haw ta( icuwa tu kita ina)taluma' tu i
unian i u maan kuni ina, u lumingay ( lumangay kuni) hay(paina a vulad a palumaan isu itini).

2.Sankaze kaku a paluma makasiheci yu siheci ini ....i lokukace siheci tu hana' ! hay...hay, mahiniyay a lumingay alesu' sa amin tau tina lumingay aku kakurut kuni u (icuwa ku kakurut ina) ini kakurut nu tayaling, ini u awaay hen ku heci u mahiniay haw (a haw) alaen tu isaw sakimaan(langdaway hen ina) a maanen saw a lahnganen haw, (lahngaay caay) u langdaway ku alesu'ay, (ira hen ku maan hakiya sa ci ina), (kiyo) kiyo melawi saw aw... u naay sa padameki
melawi saw ku wawa aw..aw..aw...aw.......(感嘆),na lima ku nipicakay nu maku tu sapaluma, icuwa hatini ku lemangaway kana padamek sa caay kaemaen (naay saan haw)因為 caledes kiyami (u maanan kina kilang ina ) u tana' u tana' u sapimaan kuni, nu tau maulah sipasinavel tu vuting ku nu tau kiyami, misakavi pasavelan nu heni tu vuting, alesu' sa a mavana' haw kita, caay henay kaku pihaen(kiya u Taywan), u Taywan ku palumaay kiyami , manay awaay ku tatukem sa kita haw wa! kacye(閩南語) sa kiya Taywan
u mamaanay han kaku mahiniyay paluma han aku u
( u nian haw siheciay hakiya),u maan kuni a hecian(a iini ku heci) kaw sapamelawen tu itilaay aku(icuwa)
pasevana'en kami ina u maan kunian ina kaduwangay ( u kaduwangaay kuni) hay,( u cuwa ku kaenen)mahiniay haen han a midateng haen han a midateng u nian ku kaenen ira (luengelay haw ina) hay mahaenay ku datengan haw, raecusay ku mahaenay malukut( u runi kuni) hay ini u ha..ha maemin aku ku papah alaen mahaalaan maemin aku ku teluc alaen ku mahiniay teluc , u( u kakurut kuni) hay,( ina makamelaw kaku tuni u maan kuni ina) cuwaan(nian).

3.U ciyaw-hinga han nu Taywan ya cihin kiyami awaayay ku ceka ( awaayay ku ceka nu nian) hay
( u nian malecaday tu) hay melacaday amin ku heni ( u cihin amin kuni haw) awaayay ku ceka a cihin(awaayay ku ceka a cihin)hay, ciyang-huwa (ciyang-huwa kuni) ciyang-huwang kaw sa( ciyang-huwang) masau ay u hana, u vangcal u( ay..ay...ay),melawi saw ku tamurak ni ina isu( ay,tamurak ni ina kuni) (ira kiya hiya lyen-pu ni ina kura) hay ( awaay ku heni) siheci tu sicirekay saan,ira sikiyaves ira u ( a... u linpu kuni),( u maan saw kunian ina) u pahku(icuwa ku pahku ina) ini u,ini ku pahku hananay ira( u pahku kuni haw teluc u kaenen ina haw),(kapah kaenen kunian ina) karipudut(karipudut kaene kunian ina haw),kemaen tu ku Pangcah aru nay(日語)alesu' kaenen atu tatukem, u nian u karipudut maikes tu sisa yu luengel ira haw midateng u( u kiyaves ni ina kuni) nu tau ha..ha..nu tau kuraan a kiyaves, ira ku maku( ira hen kiya dateng ina u) icuwaan(puki) hay,melawi saw ku nipaluma nu matuasay saletlet melawi saw ku nipaluma aku aw...
nima nisanga'an ku langela' nu maku tu, cima ku misanga'ay saw mavana' haw ci vaki,aku a:min cuwa ku kaenen( ina ira ku sukuy isu haw), ira( u sukuy kuni haw u papah nu sukuy kuni haw) papah nu runi, (papah nu runi kuni) ha...ha ira ku sukuy,(u puki kuni) ha..hay ( papah nu puki kuni), (inian sa u kawpil) caay han kaeni haen han aku micaycay masa u, u lalengac ku nian sa ci ina, u sapitavu tu kukuy,makamelaw tu kaku tu dateng ina, samau (icuwa kiya samau ina)ini
ini laledled sananay ku dateng sananay ku dateng nina wina( a..u samau kuni samau kunian) hay, kapah ciyanen tu litaul kiya papah yo (niyan haw) hay , dateng han cikciken sipiciyanen tu litaul(sama' kuni) samau' (u samau' kuni u varu ) madevid...(ay ya u padatengan ni ina kuni),padatengan ni ina kuni ira ku kuwa',ira sa ku kuwa' ni ina, caay kaw u maan u ayam ku kemaenay阿姨說繼續往另外一處的菜園...

4.Marangatay tu pahavayan aku tu ayam, naayaw
u sera nu tau haw, mahaen macikcik tuay kina sera i,
sisa verver han tu niyam, manay mahaen
ira ku mahiniyay a kakurut nasani a kakurut sa nu Taywan a kakurut,u niyan sa nu Pangcah a kakurut adididi'ay, ira u tada nu Pangcah a kakurut adidiay kiyami, nasani wa nu Taywan sukuy u ( u sivaruay haw) hay(awaay henay ku sukuy haw ina haw) caay kasiheci ku sukuy aku(mamaanay matuka) vavaianay,ira ku siheciay nasiheci i naayaw na itini(awaay tu anini haw) patayan aku i haen satu awaay tu ku siheciay
ini ku nipalumaan ni ina tu rukut sa ci ina ( hay icuwaan hakiya ku kakakenen) inian( luengelay) haenen a miyala haw,haenen miala..... henen ira
melawi saw ku tangkoy ni ina mekalawi saw (yara tu i mikavit i hiya tulu kira tangkoy ni ina) yara ina u wa tanu tangkoy sa kisu ina,u kawpil kinian sa ci ina (awaay ku vunga ina haw), awaay sivunga tu kina siheciay tu vunga tu (ira ku nipaluma isu tu tali ina) ira u makulikuli, u tevi ku ini yo( u tevi kuni ina haw)vataw hananay nu Taywan,(a...pina a vulad siheci hakiya ina), ciyoicikace tu i malecad atu vataan hay , mahaen kina mahiniay.

5.U umah nu kinsyefu kuni, paceva han aku maumah,
(inian ina) yu matiya u wawa henay kami haw pakaen tu rarapa, vutvut han u vutul nu edu,u vutul nu edu sa kami, ira ini u ini ku heci u ira mahiniyay u heci nira ku ini, u vutul nu edu vutul nu edu ku wawa kami yu wawa henay suvawen kaenen,suvawen anusani saw ha..ha ...( vutul nu edu) vutul nu edu sa matiya hen, kami u wawa u sukatu kuni, u pawli kuraan, ira ku nipaluma ni ina tu tevus yu, u tevus kuni, ini ku kuwa
paceva han kaenan nu ayam, sisa, mamin nu ayam
inian iri, nipalumaan ni ina tu tevu' (u awul kuni haw) u sapipakcang u sapitavu,u yaan a papah, iraan iri u apalu kuraan awaay ku heci ina malahul amin a tayra ci ina anini a mitevu' sa ci ina, initu ku tevu' maan ku ini u ira melawi saw ku tevu' u tevu' ni Wang-ceng-te
u tecu' ni Wang-ceng-te ku ini makaenay tu ina kina tevu' makaenay tu ( u wawawa adididi amin)yah mahaenay aca cira a alaen aca ku cacay sakavien isu anu sani haw(hay),(a maanen isu miala ina) miala tu tatak anu sani tu (hay),(u kamuraw han kuni caay kaw tumatu) hay, melawi saw ( aya aya matiya u Kan-lan-ciyu) se-mo-yang-ce-to-yo ku tamurak aku, ira ku nipalumaan ni ina tu paringad, icuwa saw kira, paringad sa ci ina, pamelaw hen kami tu yu paringad isu ina hong-long-ko kuni ( a ini ku sama' isu ina u) a toy ( u sama kuni wa ...katarakaw nina sama') sivarutuay ( u papah sa ku kaenen ina haw) hay,sivaru amin ku mahenay anini,( rutruten haw ku sama' anu kemaen) hay, rutruten kiya sa mahiya isaw aca kahavet anu caay rutruti, ira henay kira sama' ira i lalikul isu ina hay, wawaay hen kura (wawa kura)
madengay hen a dateng ku mahiniay a hatini han militeluc a midateng,wa...tanu pahku sa ci ina
( mamaan saw kina paringad)siheci maluluh tu ira u
haen han tu isaw, pamelaw( hay paringad kuni haw)
(ini ku tangkoy) sulinayay ku mahaenay i sasaay
u maan kura micacuyay,midateng ci ina tu pahku,
kemaen kamu haw tu pahku (mimaan saw caay kaemaen), sapalamlam tu cumuli,anu sidateng tu matiniay u ( u muwa kunian haw ina) muwa haenen ku nu tau haw haenen ku nu tau nu maku han tu i ci havelut haenen ku maku ira, haenen ku nu maku ci havelut sa ku heni takuwanan, ira awaay ku madaduduay malevut(anu cacaken iri rutruten hakiya ina) rute:rut han ku alesu'ay(u maan ku sapalamlam hakiya) savel han ku nu maku, anu hipu pahipuan i anu mangalay kisu pahian yin-wi-cuy-haw, haen han ku nu maku yin-wi han a kemaen,

6.haenen kunu muwa maanen tu saw kunu muwa, maanen ku mahaenay mavukil kami sa ku tau haenen, haenen nu saniay saayaw kiyami ku nu heni u haenen, u kania maanen ku misu a liwliw haw, nisimsiman tu nu tireng ku mahaenay u liwliw tu haenen ku nu hiya nu maku han tu ci havelut na..na..na miteka tu haw
u nian tu ( u maan kuni ina) cihin ( sicekaay a cihin) hay alesu' kinian caay kalecad atu ya ciyaw-hin-nga
caay kalecad (u nipalumaan ku nu Taywan haw), langaw sananay to-se langaw masa u ya sivaruay aku kiyami,anu matavi haw u mahini a:min u ciyaw-hin ku lemangaway mademec ku dateng aku anu tavian,
awaay tu ku tavi pacakayan aku nalica mapeci' paangtang hatuay nialaan aku nadavak masa malalemed henay u我五點起來 然後milala tiya papah
misidateng ci ina tu sicekaay a cihin miliceka cira, anini sakalahuk niyam, ira ku hakhak ira ku tamurak,
ini ku tevu' nipalumaan ni ina, ini ku pahku ceke pu-ciyaw teluc nu hiya nu tamurak pu-se malahuk kami tu tadadateng nu Pangcah.

1.kalaepa 艾草準備午餐,這是麻苡(黃麻)早期長輩們常吃的菜,像這種麻苡在三月如果三月天氣開始熱的時候就開始發芽了,如果天氣還是很冷的話就會比較晚發芽,要等四月它才會冒芽,我的麻苡一直會長到十二月喔,別人的麻苡已經沒有 我的還是繼續長,因為像踢這樣就開始過熟了當花落下時我割完之後 又會重新發芽,會一直到十二月別人都在問什麼原因妳家一直有黃麻,就是這樣啊,這樣就夠了看這個種籽都出來了,這都爆開了不是嗎就像這樣 這樣...這樣,發芽的就是因為有這個花,黃麻的花就是這樣,你看 它的籽就像這樣(這是撒種用的嗎) 是, 像這樣就撒就會自然發芽了,像現在這個已經乾燥的我丟在那裡後種籽掉下來之後就會像這樣發芽了,這個是它的果實也是花喔這是要播種的(這已經是成熟的了嗎? 阿姨) 是的,這是生薑喔樹(樹豆幾月可以採收)樹豆大概在十一月左右開花,樹豆十一月開花後十二月至一月之間就可以採收了,這個叫papak
(阿姨 這是什麼) 就是南瓜的這個嫩芽阿美族叫做papak
,阿美族就稱這個叫做papak,有看到南瓜了嗎(是)看完了吧
走了(我們又要去哪裡),回家了啊這個呢 這是什麼是長豆(這是長豆)是,(你幾月開始種)在三月種

2.我三月種的才剛剛結果實,這裡有長果實 在六月時就會結果實了喔! 是...是 這種長豆 別人都說我這種長豆很好吃,這裡又苦瓜喔(苦瓜在哪裡)在這裡,這是輪胎苦瓜在這裡啊 還沒長出果實就像這個 (是喔), 還是摘掉了 不然 還能長果嗎(這個還是綠的) ...紅色的怎麼吃啦(紅色的) 綠色的比較好吃 不是嗎,阿姨說這裡不知道還有什麼呢(茄子) 是茄子 你看啊呀...就是不能施肥長出來的小茄子 好可憐.....我本來買了5棵種苗種的沒有幾棵,有施肥過 但就是不吸收,(不吸收啊) 因為 天氣太熱了,(阿姨 這棵是什麼樹) 是刺蔥,這棵是做什麼用的有人喜歡把它和魚一起煮 很多人喜歡喔他們載煮魚湯時加在湯裡,聽說很好吃我們也不清楚,因為我沒有這樣做過(為何叫漢人) 因為是閩南人種的,所以 當我們找不到龍葵時,哇!那個閩南人說有很多啊,到底是什麼就是這種 我就試著種了這裡有結出果實了嗎,看 這不就是果實嗎(啊 看到果實了)真想讓你看看我種出來的(在哪裡)阿姨 請告訴我們這是什麼,紫背草(這是紫背草嗎)是的,(吃哪個部位) 像這樣採這段像這樣採集,就是採這一節,(阿姨 採嫩芽的部分嗎) 是 就是採集這一節,這個果實長的不好(這是絲瓜嗎) 是 在這裡,哈..哈 我已經把這裡的葉子全摘光,全採 我把像這樣的嫩芽都採完了(這是苦瓜) 是的
(阿姨 我現在看到的是什麼) 哪個 ,

3.(這個)閩南人叫ciyaw-hinga 我們叫cihin
就是沒有刺的莧菜 (這個沒有刺) 是的,(這也是嗎)是的 它們全部都是一樣的(全部都是莧菜嗎),沒有刺的莧菜 (沒有刺的莧菜) 是的,薑花(這是薑花)應該叫薑黃 (薑黃),你看這花很漂亮(感嘆詞),你看阿姨重的南瓜(這是阿姨種的南瓜)
(那裏有阿姨種的蓮霧樹)是的,(沒有果實)有長出果實 也很多蟲有芭樂樹喔(是..這是蓮霧樹),(阿姨 這是什麼) 是 過貓蕨類(阿姨 過貓蕨類在哪裡)在這裡啊這裡有過貓蕨類(這是過貓蕨類 是採嫩芽的部位嗎),(阿姨 這個可以吃嗎) 蒲公英(阿姨 蒲公英可以吃嗎),阿美族有不吃的嗎 有嗎 ,沒有
加了龍葵變得更好吃,因為 這個太過熟了 所以當還是嫩芽時就要踩了, (那是阿姨家的番石榴)別人家的 哈..哈 那是別人家的,我的在那一邊 (阿姨哪邊還有菜)在哪裡(佛手瓜) 是
,你看老人家重的就是這個模樣,你看這是我種的...好可憐
誰能做出這個 就是我搭的,誰會做呢 阿公也部會做啊,都是我自己完成的,(阿姨 那裏有木鱉果嗎) 有(這是木鱉果嗎 這是木鱉果的葉子嗎) 是絲瓜葉(這是絲瓜的葉子)哈...哈 木鱉果在那邊(這是佛手瓜) 哈...是的(這是佛手瓜的葉子)
(這是地瓜葉)我們沒吃 只是固定會摘除,阿姨說這是月桃樹
用來包粿的,阿姨我看到野菜了,菟兒草 (菟兒草在哪裡)這裡,這裡很多菜被我種的重重疊疊的(啊...這是菟兒草嗎) 是的,葉子的部分可以拿來炒蛋(這個嗎) 是 採下來切碎加蛋下去炒,(這是 sama') samau' (這是菟兒草的花)森氣氣...(啊呀 這是阿姨的菜園),阿姨的菜園裡有種木瓜阿姨有種木瓜,我沒有吃到 都是鳥吃掉的,a tayra aca i rumaan a padatengan saan ci ina.

4.這裡曾經是我養雞的地方,這邊是別人的土地,土地像這樣被切割了,所以 我們就全部砍掉後就變成這樣了,有了 像這種苦瓜剛剛看到的是閩南人種的苦瓜品種,這種是阿族人種的原生種 都是小小的,這是阿美族真正的原生種苦瓜比較小,剛剛看到的是閩南人種的,木鱉果(木鱉果嗎) 是(阿姨 為何沒看到果實) ,我種的木鱉果不長果實(為何 懶惰嗎) 公的,在這裡曾經種過能長出果實的種,(現在沒有了), 我當時除掉會長果實樹苗之後 就再也長不出來了,阿姨說這裡有種山蘇(是的 可以吃的部位是哪裡) 這個(嫩的) 就這樣摘
就這樣拿... 就這樣..,你看 阿姨種的冬瓜,你看(阿姨種的冬瓜已經爬到最上面了)阿姨妳的冬瓜在上面了,阿姨 這是地瓜葉(沒有長地瓜)沒有,如果是有地瓜的種苗就會長出地瓜
(阿姨妳有種芋頭嗎) 有 營養不良,這是鵲豆喔(阿姨這是鵲豆)閩南人叫vataw(喔...幾月會長果) 11月和樹豆差不多時間,是 這個就是.

5.這裡是縣政府的地 我到處種(阿姨 這個呢) ,當我們還小的時候去放牛時 常見的蕨類果實,我們說老鼠睪丸,這裡有長出果實,這是它的果實,老鼠睪丸....在小時候就這麼說了 這個洗一洗就可以吃了,等一下洗一洗就可以吃了 哈...哈(老鼠睪丸),老鼠睪丸....我們在小時候就這麼說了,這是釋迦
那是香蕉,阿姨有種甘蔗,這是甘蔗,這棵是木瓜,鳥群都會來吃 所以都吃光了,這是阿姨種的竹筍(這是竹子) 這是用來包粽子的,就是這種葉子,這是麵包果樹 但是 為什麼沒有果實呢,全部都腐爛掉了,現在阿姨要去採竹筍,竹筍不就是都在這裡,你看 這裡的竹筍,這是王正德的竹筍,這裡是王正德的竹筍,阿姨 這個竹筍可以吃了嗎,可以吃了 (都還很小啊)啊呀 它本來就這麼小的,等一下你就拿一個回去煮湯喔(好),( 阿姨 你要怎麼採) 等一下用鋤頭(好)(這個叫kamuraw 不是叫tumatu)是,你看 (啊呀 長的好像橄欖球)
,我種的南瓜甚麼樣子都有,在那裡有阿姨種的鳳梨,阿姨 你的鳳梨在哪裡,阿姨 讓我看看你種的鳳梨,這是紅龍果(阿姨 你種的山萵苣在這裡) 啊 對,這是山萵苣 哇...這山萵苣好高)開花了(只摘葉子來吃嗎) 是,現在這時候都像這樣開花了(山萵苣要吃之前要搓揉嗎 )是,一定要搓揉才可以 不然會太硬,阿姨在溺後面還有山萵苣,是 這害是幼苗(幼苗)
這個可以摘了 就從這個部位摘取,哇....阿姨種好多的過貓蕨類,(這個鳳梨怎麼了) 因為有果實就傾斜了,就只能這樣看了( 是 這是鳳梨),,(這裡有冬瓜) 在地上的冬瓜才是真的
哪會像掛在上面的,阿姨現採過貓蕨類,你們有吃過貓蕨類嗎(為何不吃)要加蝸牛一起吃,如果要這樣挑菜(阿姨 這是黃麻苡嗎) 黃麻苡別人是這樣挑的,別人是這樣挑 我是直接這樣摘取,我的方式是這樣,我的方式是這樣的 它們都說我是很蠻橫的,你看 這各方是沒人跟的上我,(如果要煮之前要搓揉嗎) 一定要搓揉才好吃(可以加什麼一起煮)我只單煮,如果你想加小魚乾也可以一起煮 但是原味最好啦,我都是吃原味的黃麻苡葉是這樣挑的黃麻苡九只是這樣挑.

6.很多人不知道怎麼挑菜 就是這樣做,他們挑菜的方式就是像最前面作的方式,就按照你自己料理的方式料理方式就是按照自己所想的做,我的方式就是比較蠻橫的,拿去...拿去...要結束了嗎,換這個 ( 阿姨 這是什麼)莧菜(刺莧菜) 是 這個比ciyaw-hin-nga更好吃,不一樣 (閩南人的菜是種出出來的嗎)野生的 都是野生的 就像剛剛我菜園裡有長花的那種,如果犁田後的田裡到處都是ciyaw-hin長出來,如果犁田過後長出來的 比我的菜園還多,前一陣子犁田機壞掉之後 我就當破銅爛鐵賣掉,這是我早上摘得所以還濕濕的,我五點起來 然後去摘葉子,阿姨現在挑的菜是刺莧菜,他現在在挑刺,我們的午餐有糯米飯 有南瓜,這裡有阿姨種的竹筍,這是過貓蕨類,這個不叫 南瓜的嫩芽 不是我們的午餐是阿美族真正的野菜全席.