跳到主要內容區塊 :::
:::
  •  585
  •  0
  • FB圖示
  • line圖示
訴說他的祖父生命中經歷兩次的死亡,其中的兄弟姊妹都早夭,但他仍是活著的那一位;大約8歲時,正在河邊抓魚,卻碰到別的村落來攻擊,所幸他就是存活的那一位,以致有我們這一代的曾/子孫們。
TIME:

  • 字幕列表
  • aza ʼu vuvu ui
    我的曾祖父
  • masi Rusiguan aza ʼu vuvu a ʼama na ʼu ʼina
    是來自從魯西固萬
  • sa e rema ʼetjan turi izuazua men a 後代(tjaivilivililj) nimadju
    他們就是注定有後代
  • pudrusa timadju a seljava ʼta uri macai ui
    經歷兩次的生死關頭
  • 還是會活saʼamaya (manu valjut) valjut saʼamaya
    仍還是活著
  • aza tjaisangas ui avan sia azua ʼina nimadju ui pualjaʼ tuazua tu malje tapuluaq saʼa macidilj
    首先他的媽媽生了11個孩子
  • aza tjaljavulungan ui valjut azazua 九個(malje siva) aza九個(malje siva) macai saʼamaya zua i veceʼadan
    老大活著中間的九位都往生
  • tjaljuzua tuazua ʼu vuvu 曾祖父(qaqidung) a vilivililjananga ui第十一個 (siʼamasan simuluq saʼa ita) sa第十一個 (siʼamasan simuluq saʼa ita) timadju ui
    直到我的曾祖父最後一位
  • aza izuanga namaitazua經歷nazua ʼina ui 他沒有希望會活 macai cu saʼamaya aya
    因為就他媽媽的sineljava’an(經歷)他沒有期望會活著
  • sa asicuayan a caucau nu pualjaʼ ui pairamatan pairamatan sa e ayai paitungi ui
    因為人一出生就為她洗澡穿衣服
  • azazua ui aza i macai cu puraʼetj ui
    但因為沒期望他會活
  • za ta tjevuta timadju ui putjaljetjaljevan sa pasa pateʼuteʼui ta qarengan sa pateʼuteʼui ta qarengan
    一出生就放進置物籃(tjaljerjaljev)放在床底下
  • sa e cuwayanga zazua malji nametadanga djamuaq nimadju sia被發現
    當他djuma’ean(被發現)時血都乾了,可見有一段時間了
  • sa manu mangetjez ʼivala a mareʼa kaka niamadju auta azua ti saVaitang tuzazua na ʼivala a ʼemasi Rucacaljan a caucau
    當時從魯紮紮爤家族的發一盪過去拜訪
  • sa mazua i Rusiguan ui sa e semaumaqan timadju pageric timadju qemaung
    魯西固萬他一進家屋小朋友就放聲大哭
  • sa e na emeljang timadju na pai natjeljavinganga sun e a izuanga aya zazua
    喔,原來你已經平安的生產了
  • ui ljaʼua sa manu i mavananga cu sa izuazua e aya zua ʼina,
    是,但是就因為是它就會活嗎?
  • qanetji uzai ʼu tjinaulan saʼamaya aya, a pipateʼuteʼu azua saʼamaya
    你看我暫時放在底下
  • sa manu timadju ui 剛好 tu izua aljaʼ nimadju auta a kedrikedri anan
    pacengeceng他也有嬰孩
  • sa 想要救他 sa e awazua paruanemanema a valjute cu e pai ʼuilalaingai ʼu alapav ayain
    saqemeljing tjaimadju,也許他會活,我帶回去照顧
  • sa lalapen maʼeljang nimadju nametadanga djamuq aya
    當他要帶回去時,血都乾了
  • sa alapi nimadju a patjumaq sa patjumaqi sa payiramatai nimadju sa patutui anga nimadju ui
    帶回去餵母奶幫他洗澡
  • ui sa valjut a pacunan ui 就還給他 就還給媽媽
    在他看來小孩應該會活,就還給他 就還給媽媽
  • sa iyamaʼuda cu pai uri valjut cu saʼamaya ayain nimadju ui
    活著應該是沒問題的
  • 當然是會接受emazamanu izuanga 希望 parut ta ca venalanga也是胃口很好aya
    當他胃口很好及有健康的身體時,也就欣然接受了
  • sa au manu valjut a paruatut avan azua vilivililjan ta aljaʼ第十一個 valjut azua sa avan na 老大ata 老么 a valjut
    真的,第十一個老么活了,老大和老么都活著
  • sa 剛好有一次 auta a e pinaʼazuanan nimadju a uri sipacai nimadju
    然後有一次他經歷一場生死一瞬間
  • auta gata maligu uri izua a puraʼetj iniya maʼuda
    但注定要活著,躲過一劫
  • azazua ui vaiʼ a mapana alja Rusiguan ui
    魯西固萬家族去河邊
  • aza mapana a ramaljemaljeng ui不是一個二個會很多 tiamadju a 家族
    家族去河邊時長輩們不是一個兩個去,而是很多人去
  • 我也不知道 tu timaima zua gata nu tja kinemenemen itjara叔叔 nimadju i mareʼa matjaljaljaʼ nimadju azazua
    雖不知道那些長輩是誰,但想想應該是叔叔、父母親們
  • sa izua za i tjuapuaq aya azua pana avan azua pana na lja Rusiguan
    有一道河床在tjuapuaq(地名)
  • 剛好在西部落的對面 西部落的對面
  • aza sicuayan ui nu mapana
    以前去河邊
  • iniya i tjanadjaqas a i tjuapuaq tazua
    tjuapuaq這個地方不是東部落下面嗎?
  • 對呀 對面東部落下面avan azua i tjuapuaq
    ui,i tjaitekuteku i tjanadjaqas就是 tjuapuaq
  • sa a ramaljemaljeng ui qemuculj saʼamaya, qemuclj nuaya itjen ui
    長輩們還是會堆疊,甚麼叫做堆疊呢?
  • azazua puzaljuman ui pizuanan i ataladj a semanumanumaq ta ʼaizuanan na vuljav
    溪水裡要做vuljav的小房子
  • sa e cinangelj sa sabui ta vudas sa talataladj azua avan nazua sanumaqen sa quculji
    身的地方才可以做房子然後墊起再來埋沙子在堆疊
  • sa qemuculj nuaya itjen pasazuananga ta qaciljai tu liyav tu一堆
    什麼叫做堆疊呢?就是將很多石頭疊起來
  • 很大塊
  • angazua nu tja pacunananga qaciljai a qipu avan azua sapanapanain niamadju
    這些石頭沙子看起來像大石頭一樣,是他們抓魚的地方
  • sa tjepanapananga za tiamadju maʼeljang ui e 好像 napaʼaliyavanga tiamdju ta lemadenga ʼen
    正當他們在抓魚的時候,聽說他們已經抓很多了
  • pangetjezan nase Vungalid a qalja
    敵人望嘉村就來
  • ta pangetjezan na qalja ui
    當敵人來時
  • emuda tiamadju a paqecev a neʼa nusiʼarivurivuan niamadju i pana paruarut
    因在河邊,他們怎麼對付敵人
  • sa 剛好 azazua ramaljemaljeng ui pasasuitaitain a qemici naza se Vungalid sa qului azau
    正巧的望嘉的百姓將長輩們一個一個的把頭砍下來
  • sa azua ti sa Draya ti sa Draya a ngadan na za ʼu 曾祖父
    那Draya呢,就是我的曾祖父(qaqitung)
  • aza ti sa Draya ui nutja ʼiladengan a ramaljemaljeng iniya na pasemalav ta cavilj
    聽老人家在說沒有告訴Draya的年齡
  • ljaʼua 差不多8歲左右 nu lemadenga ʼen ta inaruciʼalanga nimadju
    但看他的身體的狀況應該是8歲了
  • sa e qalja siaya tiamadj maʼeljang qimiladj timadju aya
    當他聽到說是敵人時他就逃跑
  • sa mavilad a ma tjaizuazua a mazua ta ljavalavalain a naʼileduʼanga timadju ta uveleveleng a ljavalavalain
    逃到對岸且茂密的樹叢裡
  • sa izua timadju a pacucun sa djamadjamaqi a mareʼa matjaljaljaʼ saʼamaya
    他正經到親眼目睹父母親被殺
  • sa ai iniya pageric timadju sa izuazua italadj saʼamaya ui
    都不尖叫他還是躲在草叢裡
  • e azazua qalja puljaten za qemeci sa acui a qulu sa ravai
    敵人就趕盡殺絕把頭裝好帶走
  • sa e malji a inasipanan ravain aya ravain a inasipanan maʼeljang nase Vungalid
    連我們抓的魚也都被望嘉的百姓拿走了
  • vaivaiʼ anga maʼeljang ari aya maʼeljang
    當他們要回去時
  • izuanan za ti kedrkedri pai na minetuluaq a matjaizuazua aya maʼeljang tiamadju
    好像還有一位小朋友跳到對岸去了
  • tja ariʼimav anan izuazua na iqilja aya
    他應該還在那裏我們先找一找
  • sa araʼimen azua maʼeljang ui
    在找的同時
  • nu pangpangen a inaizuanan nimadju a ljavalain ui
    在怎麼拍打樹叢
  • maligu a uri izua ai iniya pageric ua aʼedriyananan
    就因為他註定會活,他也不尖叫
  • sa na mimacayan i taladj azua saʼamaya
    他就是在裡面裝死
  • sa iniya maʼadjumaʼ azua sa neʼa saʼamaya aladji ayaza tiamadju maʼeljang
    就因找不到,他們就說算了不用找了
  • mareʼutj tu djumaen nase Tjaljaʼavus ui sa vaiʼanga saʼamaya
    也怕來義的百姓找到他們
  • sa pacuanan na mareʼa matjaljaljaʼ ui
    當長輩們看到時
  • tjara naqemepu azua ta izuanan ui sayataladj zazua
    他住的應該有往裡面堆
  • anema tjaʼeljang tui namaʼuda tjara namaytazua, sa vaiʼanga ljevavav a mazua ragaman
    我們怎麼知道當時候...然後他往ragaman(來義村對面的山) 的方向
  • sa paʼazua i tjanaqecev savaiʼanga maʼazua tuazua tjeʼeza
    在往tjanaqecev 然後再去吊橋那裏
  • izua tjai tjarusagiv izua 吊橋na ripung izua maʼazuanga zua sa vaiʼ anga ma來義
    在tjarusagiv那裏有日本人的吊橋他就從那裏去來義
  • sa limiguligu anga qiyaqiyav anga se Tjaljaʼavus ui a qemauqaung anga azua i qinaljan
    來義的百姓通風報信的哭號
  • sa mangetjez ti sa Draya maʼeljang
    當Draya 回到村莊時
  • matjatju tapuljupulju manu izuanan sun aya maʼeljang
    原來你還活著,他們都互相擁抱著
  • sa amim nazua na valjut aya
    所以就只有他活著
  • sa pacucunan a matjaljaljaʼ a papacapacain aya itjen
    親眼目睹父母親被殺
  • avan azua venerengec a paruarut
    的確真的很可憐
  • nu maru uri macai timdju i na pageric
    如果他會死他早就尖叫
  • pai ʼinemunemu a 小朋友anan ui 會嚇到
    想想nu a’edriyananan itjen一定會minetjus
  • pai apai aitazuazuain aya ui a benaʼebaʼ a inaizuanan 他會嚇到哇
    因為他所在的地方有被拍打itjara minetjus sa’amaya
  • gata maligu a izuazua na namen a 後代 uri izuazua na namen a 後代 saʼamaya
    就應為注定我們還有tjaivilivililj
  • e pualjaʼ timadju tu malje malje lima macidilj a iniya na pualjaʼ
    他也生了五位,只有一位沒生小孩
  • maitazuanga nia後代
    所以我們的tjaivilivililj 就是如此
  • sa malje tapuluaq sa macidilj 11個
    (祖先)生了malje tapuluaq sa’ita
  • avananga ti sipuljaljakan a na valjut aya itjen, sa ʼata老大
    存活的就是老么和tjaljavulungan
  • 老大好像vavayan matu aya alja Rusiguan avananga zua tia 高偉仁 那一家
    a tjaljavulungan matu女生魯西固萬azua ti 高偉仁
  • a..nuliyav a milimilingan na sicuayan, qanetji maretimaljimalji a nu sinljavaljavaan ui
    maretimaljimalji a nu sineljava'an.
  • 對啊ui
    是啊
族語文章
aza 'u vuvu ui masi Rusiguan aza 'u vuvu, a 'ama na 'u 'ina
sa e rema'etjan turi izuazua men a 後代(tjaivilivililj) nimadju,
pudrusa timadju a seljava' ta uri macai ui還是會活sa'amaya (manu valjut) valjut sa'amaya.
aza tjaisangas ui avan sia azua 'ina nimadju ui pualja' tuazua tu malje tapuluaq sa'a macidilj, aza tjaljavulungan ui valjut, azazua 九個(malje siva) aza九個(malje siva) macai sa'amaya zua i vece'adan, tjaljuzua tuazua 'u vuvu 曾祖父(qaqidung) a vilivililjananga ui, 第十一個 (si'amasan simuluq sa'a ita) sa第十一個 (si'amasan simuluq sa'a ita) timadju ui. aza izuanga namaitazua經歷nazua 'ina ui, 他沒有希望會活 macai cu sa'amaya aya, sa asicuayan a caucau nu pualja' ui, pairamatan pairamatan sa e ayai paitungi ui, azazua ui, aza i macai cu pura'etj ui, za ta tjevuta timadju ui, putjaljetjaljevan sa pasa pate'ute'ui ta qarengan, sa pate'ute'ui ta qarengan. sa e cuwayanga zazua malji nametadanga djamuaq nimadju.
sia被發現 sa manu mangetjez' ivala a mare' a kaka niamadju auta azua ti saVaitang, tuzazua na 'ivala a 'emasi Rucacaljan a caucau, sa mazua i Rusiguan ui, sa e semaumaqan timadju pageric timadju qemaung, sa e na emeljang timadju, na pai natjeljavinganga sun e a izuanga aya zazua ui. lja'ua, sa manu i mavananga cu sa izuazua e aya zua 'ina. qanetji uzai 'u tjinaulan sa'amaya aya, a pipate'ute'u azua sa'amaya, sa manu timadju ui, 剛好 tu izua alja' nimadju auta a kedrikedri anan, sa 想要救他 sa e awazua paruanemanema a valjut cu e pai, 'u ilalaingai 'u alapav ayain. sa lalapen ma'eljang nimadju nametadanga djamuq aya. sa alapi nimadju a patjumaq sa patjumaqi, sa payiramatai nimadju sa patutui anga nimadju ui. ui sa valjut a pacunan ui, 就還給他 就還給媽媽sa iyama'uda cu pai, uri valjut cu sa'amaya ayain nimadju ui. 當然是會接受emazamanu izuanga 希望 parut ta ca venalanga也是胃口很好aya. sa au manu valjut a paruatut avan azua vilivililjan ta alja’第十一個 valjut azua sa avan na 老大ata 老么 a valjut.
sa 剛好有一次 auta a e pina'azuanan nimadju a uri sipacai nimadju auta, gata maligu a uri izua a pura'etj iniya ma'uda
azazua ui, vai' a mapana alja Rusiguan ui, aza mapana a ramaljemaljeng ui,不是一個二個會很多 tiamadju a 家族
我也不知道 tu timaima zua, gata nu tja kinemenemen itjara叔叔 nimadju, i mare'a matjaljalja' nimadju azazua. sa izua za i tjuapuaq aya azua pana avan azua pana na lja Rusiguan.
aza sicuayan ui, nu mapana inia i tjanadjaqas a i tjuapuaq tazua,
對呀 對面東部落下面avan azua i tjuapuaq. sa a ramaljemaljeng ui, qemuculj sa'amaya, qemuculj nuaya itjen ui, azazua puzaljuman ui, pizuanan i ataladj a semanumanumaq ta 'aizuanan na vuljav, sa e cinangelj sa sabui ta vudas, sa talataladj azua, avan nazua sanumaqen sa quculji, sa qemuculj nuaya itjen, pasazuananga ta qaciljai tu liyav tu一堆 angazua. nu tja pacunananga qaciljai, a qipu, avan azua sapanapanain niamadju, sa tjepanapananga za tiamadju ma'eljang ui, e 好像 napa'aliyavanga tiamdju ta lemadenga 'en. pangetjezan nase Vungalid a qalja, ta pangetjezan na qalja ui, emuda tiamadju a paqecev a ne'a nusi'arivurivuan niamadju, i pana paruarut sa 剛好 azazua ramaljemaljeng ui, pasasuitaitain a qemeci naza se Vungalid sa qului azau. sa azua ti sa Draya, ti sa Draya a ngadan na za 'u 曾祖父, aza ti sa Draya ui, nutja 'iladengan a ramaljemaljeng, iniya na pasemalav ta cavilj. lja'ua 差不多8歲左右 nu lemadenga 'en, ta inaruci'alanga nimadju. sa e qalja siaya. tiamadj ma'eljang qemiladj timadju aya, sa mavilad a ma tjaizuazua, a mazua ta ljavalavalain a na'iledu' anga timadju ta uveleveleng a ljavalavalain. sa izua timadju a pacucun, sa djamadjamaqi a mare'a matjaljalja' sa'amaya.
sa ai iniya pageric timadju, sa izuazua italadj sa'amaya ui, e azazua qalja puljaten za qemeci, sa acui a qulu sa ravai, sa e malji a inasipanan ravain aya, ravain a inasipanan ma'eljang nase Vungalid, vaivai' anga ma'eljang, ari aya ma'eljang, izuanan za ti kedrkedri pai na minetuluaq a matjaizuazua aya ma'eljang tiamadju, tja ari'imav anan izuazua na iqilja aya, sa ara'imen azua ma'eljang ui, nu pangpangen a inaizuanan nimadju a ljavalain ui, maligu a uri izua ai iniya pagericu a a'edriyananan. sa na mimacayan i taladj azua sa'amaya, sa iniya ma'adjuma' azua sa ne'a sa'amaya, aladji ayaza tiamadju ma'eljang,
mare'utj tu djumaen nase Tjalja'avus ui, sa vai' anga sa'amaya。
sa pacuanan na mare'a matjaljalja' ui, tjara naqemepu azua ta izuanan ui, sayataladj zazua, anema tja'eljang tui nama'uda tjara namaytazua, sa vai' anga ljevavav a mazua ragaman, sa pa'azua i tjanaqecev savai'anga ma'azua tuazua tje'eza. izua tjai tjarusagiv izua 吊橋na ripung, izua ma'azuanga zua sa vai'anga ma來義, sa lemiguligu anga qiyaqiyav anga se Tjalja'avus ui, a qemauqaung anga azua i qinaljan, sa mangetjez ti sa Draya ma'eljang, matjatju tapuljupulju, manu izuanan sun aya ma'eljang,
sa amim nazua na valjut aya. sa pacucunan a matjaljalja' a papacapacain aya itjen avan azua venerengec a paruarut. nu maru uri macai timdju, i na pageric pai 'inemenemu a 小朋友anan ui, 會嚇到
pai apai aitazuazuain aya ui, a bena'eba' a inaizuanan. 他會嚇到哇
gata maligu a izuazua na namen a 後代, uri izuazua na namen a 後代 sa'amaya. e pualja' timadju tu malje malje lima, macidilj a iniya na pualja' maitazuanga nia後代 sa malje tapuluaq sa macidilj 11個, avananga ti sipuljaljakan a na valjut aya itjen, sa 'ata老大
老大好像vavayan matu aya, alja Rusiguan avananga zua tia 高偉仁 那一家 a..nuliyav a milimilingan na sicuayan, qanetji maretimaljimalji a nu sinljavaljavaan ui,對啊ui.
中文文章
我的曾祖父是來自從魯西固萬,他們就是注定有後代,經歷兩次的生死關頭仍還是活著。
首先他的媽媽生了11個孩子,老大活著,中間的九位都往生,直到我的曾祖父最後一位,因為就他媽媽的sineljava'an(經歷)他沒有期望會活著,因為人一出生就為她洗澡穿衣服。但因為沒期望他會活
一出生就放進置物籃(tjaljetjaljev),放在床底下,當他djuma'ean(被發現)時血都乾了,可見有一段時間了。
當時從魯紮紮爤家族的發一盪過去拜訪,魯西固萬他一進家屋小朋友就放聲大哭,喔...原來你已經平安的生產了,是。但是,就因為是它就會活嗎?你看我暫時放在底下pacengeceng他也有嬰孩saqemeljing tjaimadju,也許他會活,我帶回去照顧,當他要帶回去時,血都乾了
帶回去餵母奶幫他洗澡,在他看來小孩應該會活,就還給他,就還給媽媽
活著應該是沒問題的,當他胃口很好及有健康的身體時,也就欣然接受了
真的,第十一個老么活了,老大和老么都活著。
然後有一次他經歷一場生死一瞬間,但,注定要活著,躲過一劫
魯西固萬家族去河邊,家族去河邊時長輩們不是一個兩個去,而是很多人去,雖不知道那些長輩是誰,但想想應該是叔叔、父母親們。
有一道河床在tjuapuaq(地名),剛好在西部落的對面,西部落的對面。
以前去河邊tjuapuaq這個地方不是東部落下面嗎? ui, i tjaitekuteku i tjanadjaqas就是 tjuapuaq長輩們還是會堆疊,甚麼叫做堆疊呢?溪水裡要做vuljav的小房子身的地方才可以做房子,然後墊起再來埋沙子在堆疊。
什麼叫做堆疊呢?就是將很多石頭疊起來,很大塊,這些石頭沙子看起來像大石頭一樣,是他們抓魚的地方,正當他們在抓魚的時候,聽說他們已經抓很多了,敵人望嘉村就來,當敵人來時,因在河邊,他們怎麼對付敵人,正巧的望嘉的百姓將長輩們一個一個的把頭砍下來。那Draya呢,就是我的曾祖父(qaqidung),聽老人家在說沒有告訴Draya的年齡,但看他的身體的狀況應該是8歲了。當他聽到說是敵人時他就逃跑,逃到對岸且茂密的樹叢裡,他正經到親眼目睹父母親被殺,都不尖叫他還是躲在草叢裡,敵人就趕盡殺絕把頭裝好帶走,連我們抓的魚也都被望嘉的百姓拿走了,當他們要回去時,好像還有一位小朋友跳到對岸去了,他應該還在那裏我們,先找一找,在找的同時,在怎麼拍打樹叢,就因為他註定會活,他也不尖叫,他就是在裡面裝死,就因找不到,他們就說算了不用找了,也怕來義的百姓找到他們。
當長輩們看到時,他住的應該有往裡面堆,我們怎麼知道當時候...然後他往ragaman(來義村對面的山) 的方向,在往tjanaqecev 然後再去吊橋那裏,在tjarusagiv那裏有日本人的吊橋,他就從那裏去來義,來義的百姓通風報信的哭號。當Draya 回到村莊時,原來你還活著,他們都互相擁抱著。所以就只有他活著,親眼目睹父母親被殺,的確真的很可憐,如果他會死他早就尖叫,想想nu a’edriyananan itjen一定會minetjus,因為他所在的地方有被拍打itjara minetjus sa'amaya。
就應為注定我們還有tjaivilivililj。他也生了五位,只有一位沒生小孩,所以我們的tjaivilivililj 就是如此(祖先)生了malje tapuluaq sa’ita存活的就是老么和tjaljavulungan a tjaljavulungan matu女生魯西固萬azua ti 高偉仁。maretimaljimalji a nu sineljava'an.以前的故事很多,且你們所經歷的都不同齁。是啊!